दिनविशेष | दरवर्षी 10 जानेवारी हा दिवस जागतिक हिंदी दिन म्हणून साजरा केला जातो. हा दिवस परदेशातील भारतीय दूतावास विशेषपणे साजरा करतात. याच पार्श्वभूमीवर हिंदी दिनानिमित्त सविस्तर माहिती जाणून घेऊ या…
माजी पंतप्रधान डॉ. मनमोहन सिंग यांनी 10 जानेवारी 2006 रोजी जागतिक हिंदी दिन साजरा करण्यास सुरुवात केली. तेव्हापासून, जागतिक हिंदी दिवस दरवर्षी साजरा केला जातो.
जागतिक हिंदी दिनाचे उद्दीष्ट –
हिंदीच्या प्रसारासाठी जागरूकता निर्माण करणे.
हिंदीला आंतरराष्ट्रीय भाषा म्हणून ओळख देणे.
हिंदी भाषेविषयी प्रेम निर्माण करणे.
हिंदीच्या स्थितीबद्दल जागरूकता निर्माण करणे.
हिंदीला जागतिक भाषा म्हणून सादर करणे.
जागतिक हिंदी दिनाशी संबंधित 10 गोष्टी –
1) जगभरात हिंदीची जाहिरात करण्यासाठी नागपूरमद्ये पहिली जागतिक हिंदी परिषद आयोजित केली गेली.
2) या परिषदेत 30 देशांतील 122 प्रतिनिधी उपस्थित होते. म्हणून हा दिवस जागतिक हिंदी दिन म्हणून साजरा केला जातो.
3) जागतिक हिंदी दिनानिमित्त परदेशातील भारतीय दूतावासाद्वारे विशेष कार्यक्रम आयोजित केले जातात. सर्व सरकारी कार्यालयात हिंदीमध्ये कार्यक्रम आयोजित केले जातात.
4) भारतीय दूतावासाने नॉर्वे येथे पहिला जागतिक हिंदी दिन साजरा केला. यानंतर नॉर्वेजियन माहिती व सांस्कृतिक मंच यांच्या संयुक्त विद्यमाने 2 आणि 3 जागतिक हिंदी दिवस साजरा करण्यात आला.
5) जागतिक हिंदी दिनाबरोबरच ‘हिंदी दिन’ दरवर्षी 14 सप्टेंबरला साजरा केला जातो. या दिवशी संविधान सभेने हिंदीला अधिकृत भाषेचा दर्जा दिला होता.
6) जगातील शेकडो विद्यापीठांमध्ये हिंदी शिकविली जाते. जगभरातील कोट्यावधी लोक हिंदी बोलतात. एवढेच नव्हे तर हिंदी ही जगभरात सर्वाधिक बोलली जाणारी भाषा आहे.
7) दक्षिण प्रशांत महासागरातील मेलेशियामध्ये फिजी नावाचे एक बेट आहे. फिजीमध्ये हिंदीला अर्ध्या-अधिकृत भाषेचा दर्जा देण्यात आला आहे.
8) पाकिस्तान, नेपाळ, भारत, बांगलादेश, यूएसए, यूके, जर्मनी, न्यूझीलंड, संयुक्त अरब अमिराती, युगांडा, गयाना, सुरिनाम, त्रिनिदाद, मॉरिशस व दक्षिण आफ्रिका या देशांमध्ये हिंदी बोलली जाते.
9) सन 2017 मध्ये ऑक्सफोर्ड शब्दकोषात प्रथमच ‘चांगले’, ‘मोठा दिवस’, ‘मूल’ आणि ‘सूर्य नमस्कार’ या हिंदी शब्दांचा समावेश होता.
10) वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमच्या गणनेनुसार हिंदी ही जगातील 10 शक्तिशाली भाषांपैकी एक आहे.
